"باروری" در جمعیت‌شناسی به معنای تعداد واقعی کودکان زنده به دنیا آمده است. این پدیده از رویدادهای طبیعی جمعیت بوده و از عناصر مهم رشد جمعیت نیز محسوب می شود. باروری به عنوان رفتاری اجتماعی در محیط و بستر اجتماعی-فرهنگی خاص پدیدار می شود و روابط اجتماعی اعضای جامعه و نيز ت‌های حکومتی می تواند ارزش ها و هنجارهای مرتبط با رفتار باروری را تنظیم نمايد. حرکت به سمت سطوح پایین باروری و مرگ و مير، پدیدهای فراگیر در سطح جهانی است. كاهش باروري و مرگ و مير منجر به پيدايش نظريه گذار جمعيتي شد. این نظریه با تقدم بخشیدن به عامل مرگ و میر، نسبت به باروری، توضیح می دهد که چگونه جمعیت طی فرآیند نوسازی از یک سطح تعادلی مرگ و میر و باروری بالا به سطح تعادلی جدید با سطوح پایین باروری و مرگ گذار پیدا می کند. کاهش سريع باروری برای نخستین بار در کشورهای توسعه یافته اروپایی به وقوع پیوست و منجر به تفکر و تحقیقات دانشمندان علم جمعیت شناسی در این زمینه شد. نتایج مطالعات آنها کشف مولفه های تمپو[1] و کوانتم[2] باروری بود. تمپو و کوانتم باروری نشان دادند کاهش میزان باروری می تواند پدیده ای مقطعی و کوتاه باشد. براساس تمپو و کوانتم باروری چنین فرض می شد که تغییر در زمانبندی باروری گذشته، نرخ باروری کل را کاهش داده است.
مطالعات نشان مي دهد ميزان باروري كل ايران به طور مقطعي تحت تاثير تمپو و كوانتوم در يك دوره زماني كوتاه افزايش يافته به گونه اي كه در سال 1395 به نقطه اوج خود رسيده و انتظار ميرود در سال هاي آتي مقدار آن با شيب ملايمي كم شود. اين احتمال به دليل تغيير ساختمان سني جمعيت و نيز شرايط اجتماعي و فرهنگي ايران در سال هاي آتي است. مطالعات ديگران در مورد اثرات تمپو در باروری ايران نشان داد با تغيير زمان فرزندآوری ن به دليل تاخير در زمان فرزندآوري، میزان باروری کل به طور مقطعي افزايش يافته است (عباسی شوازی و همكاران :1392، عینی زیناب و همکاران:1393، برومند زاده و یار :1394). تعداد مواليد ثبت شده ايران در سال هاي اخير نيز شاهدي بر اين مدعاست. تعداد مواليد در ايران از سال 1395 تا 1397 به ترتيب برابر 1528000، 1487000 و 1367000 نفر ثبت شده كه همگي نشان از كاهش ملايم تعداد مواليد در كشور دارد. اين موضوع در حالي است كه تعداد ن واقع در سن باروري با شيب ملايمي رو به افزايش بوده است. تعداد ن واقع در سنين 15-49 ساله از سال 1395 تا 1397 به ترتيب برابر 22695000، 22765000، 22824000 نفر برآورد مي شود. لذا اعلام رقم 2/2 فرزند توسط سازمان ملل متحد براي ايران در سال 1398 كه حتي بيشتر از رقم سال 1395 (2/1 فرزند) است، رقم قابل قبولي نمي باشد و بررسي و تجديد نظر اين سازمان را در اطلاعات جمعيتي ايران مي طلبد.
Tempo[1]، تمپو در لغت به مفهوم تغییر ضرباهنگ بوده و در باروری به تاثیر نوسانات مقطعی باروری بر نرخ باروری کل اطلاق میشود. تمپو، وقتی روی میزان باروری کل تاثیر میگذارد که زمانبندی فرزندآوری در چرخهی زندگی تغییر کند.
Quantum[2]، کوانتم میزان باروری کل بیانگر مقدار خالص میزان باروری کل به دور از نوسانات مقطعی باروری است. به عبارتی کوانتم باروری تغییر در زمان فرزندآوری را نشان میدهد. کوانتم بر اساس دادههای یک مقطع زمانی و بدون در نظر گرفتن اثر تغییرات در زمانبندی باروری به پیش بینی تعداد بچههایی که یک زن طی دوره زندگیاش به دنیا خواهد آورد میپردازد.
بررسي وضع و سطح سواد در ايران از ديدگاه آمارهاي جنسيتي با تاكيد بر نتايج سرشماري 1395
نشريه بررسي روند تغييرات ساختار و تركيب جمعيت كشور و آينده آن تا افق 1430 شمسي بر اساس نتايج سرشماري
باروری ,کل ,می ,کوانتم ,تمپو ,سال ,باروری کل ,میزان باروری ,مرگ و ,سال 1395 ,تمپو و ,نوسانات مقطعی باروری ,سطوح پایین باروری
درباره این سایت